Dünyayı Anlamak, Dünyayı Anlamamak
Dünyayı anlamak istediğimizde maddeyi merak etmemiz çok olasıdır. Maddeyi anlamak için bir yöntem olarak Descartes’in deyişiyle “araştırdığımız sorunların her birini mümkün olduğunca küçük parçalara bölmek” ihtiyacı belki de sağduyumuzun en eski gereksinimlerindendir. Hem Descartes’e göre sağduyu en iyi bölüştürülmüş şeydi.
Maddenin yapıtaşı nedir? Maddeyi sürekli bölmeye çalıştığımızda bölünemeyen (yunanca atomos) bir parçaya ulaşabilir miyiz? Tarihte atomos(atom) dan ilk olarak Leucippus ve öğrencisi Democritos bahsediyordu. Çağdaşları arasında bu fikre karşı olanlar da vardı. Karşı çıkan iki önemli isim Aristo ve Platon…
Uzun bir sessizlik döneminin ardından R.Boyle ‘nin 1662’de gaz yasalarını tartışmaya açması. Bernoulli’nin bunu kinetik bir modelle yorumlaması problemi tekrar gündeme getirdi. Bunları takiben 19.yy’da önemli gelişmeler meydana geldi.
19. yy’da C. Boltzman, Maxwell gibi isimler gazların fiziksel özelliklerini açıklarken. J.L. Proust sabit oranlar yasasını ortaya koyuyordu.
Ortaya koyulanlar özetle:
1- Gazlar kabın duvarlarıyla ve birbirleriyle esnek çarpışan moleküllerden oluşurlar.
2- Belirli maddelerin molekülleri de özdeştir. Ve birbirlerinden ayrıldıkları uzaklığa göre küçüktürler.
3- Bir bileşiğin farklı örneklerinde, bileşiği oluşturan elementler kütlece aynı oranda bulunurlar.
Proust’un bu sabit oranlar kanununu ise 1807’de Dalton’un katlı oranlar kanunu izledi.
Yalnızca atom için değil, John Dalton’un çalışmaları modern kimya için çok önemliydi. Bazı bilim adamlarına göre bu yeni bir başlangıçtı.
Dalton Atom Kuramını Özetlediğimizde:
Elementler atomlardan oluşur.
Bir elementin atomları birbirleriyle tamamen aynıdır. Ancak başka elementlerin atomlarıyla farklıdır.
Bileşikler farklı elementlerin atomlarından oluşmuştur. Bir bileşikteki elementlerin atom sayıları oranı tam sayı veya tam sayılı basit kesirdir.
Atomların yok olması veya oluşması değil onların birbirinden ayrılması, birbirleriyle birleşmesi söz konusudur.
İkinci varsayım element atomlarının farkına işaret ederken 3. madde Proust’un sabit oranlar yasasının bir uzantısıdır. Dalton atomun yapısını veya içeriğini açıklamaya yeltenmemiştir. Peki atomun yapısı hakkında bilgilenmemizi nasıl bir sürece borçluyuz?
